هموروئيد و افتادگي ركتوم مي توانند علائم مشابهي را در انتها راست روده يا مقعد شما ايجاد كنند. با اين حال، تفاوت هاي قابل توجهي در نحوه به وجود آمدن اين دو بيماري وجود دارد. درك علائم و نشانه هاي هموروئيد در مقابل پرولاپس ركتوم مي تواند براي اطمينان از دريافت درمان مناسب ضروري باشد.
هموروئيد و پرولاپس ركتوم چيست؟
بيماران اكثرا اين سوال را دارند كه فرق بين بواسير و پرولاپس ركتوم چست؟ هنگامي كه تفاوت بين اين دو را درك كرديد، مي توانيد ايده بهتري از آنچه ممكن است تجربه كنيد به دست آوريد.
هموروئيد چيست؟
بيماري بواسير يا هموروئيد نوعي بيرون زدگي مقعدي است كه در اثر ملتهب شدن سياهرگ هاي اطراف مقعد يا داخل كانال ركتوم به وجود مي آيد. معمولا حدود نيمي از بزرگسالان بالا 50 سال به دليل سبك زندگي خود علائم هموروئيد را تجربه كرده و به آن مبتلا مي شوند. از مهم ترين علائم آن مي توان به يبوست، خون در مدفوع، خارش و… اشاره كرد.
بيماري بواسير در انگليسي با نام Hemorrhoids آورده مي شود به سه نوع هموروئيد خارجي، داخلي و پرولاپس دسته بندي مي شوند. در حالي كه بواسير داخلي معمولا در داخل كانال ركتوم به وجود مي آيد، بواسير خارجي بيرون از دريچه مقعد ظاهر مي شود.
هموروئيد يا بواسير دو نوع رايج دارد:
- بواسير داخلي: هموروئيد داخلي معمولاً سياهرگ هاي كوچك و متورم شده اي هستند كه در ديواره هاي كانال مقعد يافت مي شوند. آنها گاهي اوقات مي توانند بزرگ شده و از مقعد بيرون بزنند. آن وريدهاي برآمده اگر توسط عضلات مقعد شما فشرده شوند يا جريان خون آنها قطع شود، مي توانند دردناك شوند.
- بواسير خارجي: هموروئيد خارجي سياهرگ هاي زير پوست راست روده شما هستند كه تحريك شده و به مرور زمان لخته مي شوند. زماني كه اين اتفاق مي افتد ممكن است يك توده سفت در آن ناحيه احساس كنيد.
پرولاپس ركتوم چيست؟
پرولاپس ركتوم يك وضعيت پزشكي است كه در آن ديواره‌هاي راست روده به دليل شل شدن بافت هاي طبيعي خود در داخل بدن شما از موقعيت طبيعي خود خارج مي‌شوند. سه نوع مختلف پرولاپس ركتوم وجود دارد:
- افتادگي جزئي: افتادگي جزئي زماني اتفاق مي افتد كه غشاي مخاطي راست روده از موقعيت خارج شده و شروع به بيرون زدن از مقعد مي‌كند. پرولاپس جزئي مي تواند در حين اجابت مزاج رخ دهد و بيشتر در كودكان دو ساله يا به دليل زور زدن مداوم اتفاق مي افتد.
- پرولاپس كامل: افتادگي كامل زماني اتفاق مي افتد كه تمام ديواره راست روده از حالت طبيعي خود خارج شده و از مقعد بيرون بزند. هنگام اجابت مزاج يا زماني كه ايستاده ايد يا راه مي رويد، مي توانيد پرولاپس كامل را تجربه كنيد. گاهي اوقات تا جايي پيشرفت مي كند كه بافت ركتوم دائماً بيرون مي زند.
- پرولاپس داخلي: پرولاپس داخلي زماني اتفاق مي افتد كه بخشي از ديواره روده بزرگ يا ركتوم مي لغزد يا به ناحيه ديگري حركت مي كند.
علائم هموروئيد و پرولاپس ركتوم
علائمي وجود دارد كه بواسير با پرولاپس ركتوم مشترك است. با اين حال، بسياري از دلايلي كه اين دو بيماري ايجاد مي شوند، از يكديگر متمايز هستند.
علائم هموروئيد
برخي از شايع ترين علائم هموروئيد عبارتند از:
- خون در مدفوع
- درد و سوزش در اطراف ناحيه مقعد
- تورم يا توده سفت در اطراف اين ناحيه
- خارش اطراف مقعد
علائم پرولاپس ركتوم
علائمي كه معمولاً در موارد پرولاپس ركتوم ظاهر مي شوند عبارتند از:
- يبوست
- خارش
- برآمدگي مقعد بعد از عطسه، سرفه يا بلند شدن
- درد و خونريزي در راست روده
- ترشحات مخاطي در مدفوع
- بي اختياري مدفوع
- احساس فشار در ركتوم
- وجود يك بيرون زدگي دائمي
علل هموروئيد و پرولاپس ركتوم
علت ابتلا به هموروئيد
بواسير معمولاً در اثر فشار روي وريدهاي اطراف مقعد، اغلب به دليل يبوست ايجاد مي شود. عوامل زير مي توانند خطر ابتلا به هموروئيد را افزايش دهند:
- در حال حاضر باردار باشيد
- سابقه خانوادگي هموروئيد داريد
- شما عادت داريد براي مدت طولاني روي توالت بنشيند
- شما داراي اضافه وزن يا از نظر پزشكي چاق در نظر گرفته مي شويد
- شما كارهايي را انجام مي دهيد كه باعث ايجاد فشار در ركتوم شما مي شود
- يبوست مزمن يا اسهال داريد
- شما بين 45 تا 65 سال سن داريد
علت افتادگي ركتوم
به طور كلي، افتادگي ركتوم به دليل ضعيف شدن ماهيچه هاي حمايت كننده راست روده ايجاد مي شود. زنان بيشتر از مردان مستعد ابتلا به افتادگي ركتوم هستند. ممكن است در معرض خطر افتادگي ركتوم باشيد اگر:
- سابقه يبوست داريد
- زايمان را پشت سر گذاشته ايد
- اسهال مزمن داريد
- بيش از حد از ملين ها استفاده يا سوء استفاده مي كنيد
- اغلب هنگام اجابت مزاج فشار مي آوريد
- قبلاً سكته كرده ايد
- مشكلات نخاعي داريد
- مبتلا به فيبروز كيستيك هستيد
- زوال عقل داريد
تشخيص هموروئيد در مقابل پرولاپس ركتوم
اگر متوجه علائمي مانند خون در مدفوع يا تحريك مداوم در اطراف مقعد خود شديد، بهتر است به پزشك مراجعه كنيد. آنها مي توانند شما را ارزيابي كنند و تعيين كنند كه آيا هموروئيد داريد يا افتادگي ركتوم.
تشخيص هموروئيد
پزشكان معمولا بواسير را با انجام يك معاينه فيزيكي و پرسش از شما در مورد علائمتان تشخيص مي دهند. آنها همچنين ممكن است درخواست آزمايش هاي ديگري دهند مانند:
- معاينه ديجيتال ركتوم (DRE): پزشك دست خود را با يك دستكش روغن كاري شده مي پوشاند، سپس انگشتش را داخل ركتوم شما قرار مي دهد تا مشكلات را بررسي كند.
- آنوسكوپي: پزشك يك لوله توخالي و روشن را در داخل مقعد قرار مي دهد تا نمايانگر هر گونه هموروئيد داخلي باشد.
- پروكتوسكوپي: پزشك يك لوله روشن را در داخل مقعد قرار مي دهد تا كل ركتوم شما را مشاهده كند.
- سيگموئيدوسكوپي: پزشك بخشي از روده بزرگ شما را با يك لوله كوچك، منعطف و نوراني كه هوا را به سمت راست روده شما مي دمد تا متورم شود، نگاه مي كند.
- كولوسكوپي: اين آزمايش به پزشك اجازه مي‌دهد تمام طول روده بزرگ شما را ببيند، كه به او اجازه مي‌دهد تا رشد غير طبيعي، بافت قرمز يا متورم، زخم، يا هرگونه خونريزي را بررسي كند.
تشخيص پرولاپس ركتوم
علاوه بر انجام معاينه فيزيكي، پزشك ممكن است آزمايش‌هاي زير را هنگام بررسي افتادگي ركتوم درخواست كند:
- ويديو فكوگرام: زماني كه مدفوع داريد عكسبرداري با اشعه ايكس انجام مي شود.
- مانومتري آنوركتال: پزشك لوله اي را قرار مي دهد كه فشار را در داخل راست روده اندازه گيري مي كند تا سطح انقباض عضلات مسئول حركات روده را بسنجد.
- تنقيه: پزشك قبل از عكسبرداري با اشعه ايكس، محلول حاجب را در داخل راست روده قرار مي دهد.
درمان هموروئيد در مقابل پرولاپس ركتوم
درمان هاي هموروئيد
موارد شديدتر هموروئيد ممكن است نياز به جراحي داشته باشد. پزشك شما ممكن است درمان موارد خفيف تر هموروئيد را با درمان هاي خانگي زير توصيه كند، از جمله:
- چند بار در روز در يك وان پر از آب گرم بنشينيد.
- براي كمك به تورم، كيسه هاي يخ را روي هموروئيد قرار دهيد.
- از كرم هاي هموروئيد يا شياف استفاده كنيد.
- فيبر بيشتري به رژيم غذايي خود اضافه كنيد.
- نرم كننده هاي مدفوع مصرف كنيد.
درمان پرولاپس ركتوم
درمان پرولاپس ركتوم معمولاً بر پيشگيري از يبوست و زور زدن تمركز دارد. تمرينات كگل و نرم كننده هاي مدفوع نيز مي توانند كمك كننده باشند. پرولاپس ركتوم گاهي خود به خود از بين مي رود. با اين حال، موارد شديد پرولاپس ركتوم ممكن است نياز به جراحي داشته باشد.